กระดูกสันหลังคด (Scoliosis)

เคสรีวิว

มาดูกันว่ากายภาพบำบัดรักษาได้จริงหรือไม่? พร้อม Evidence-based ทำยังไงถึงไม่ต้องผ่าตัด? กายภาพบำบัดมีแนวทางการรักษาอย่างไร? สิ่งที่สำคัญที่สุดในการรักษาคืออะไร? #กายภาพบำบัด

รู้หรือไม่ว่า คนไทยเป็นโรคกระดูกสันหลังคด (Scoliosis) มากกว่า 2% มาดูกันว่าคืออะไร แล้วกายภาพบำบัดสามารถช่วยเหลือผู้ป่วยประเภทไหนได้บ้าง

กระดูกสันหลังคด คืออะไร

รูปแบบของกระดูกสันหลังคด (Scoliosis) มีอะไรบ้าง

Scoliosis คือ อาการผิดรูปของกระดูกสันหลัง โดยจะมีอาการคดโค้งออกไปทางด้านนอก รูปร่างคล้ายตัว C หรือ S ทำให้ร่างกายเสียสมดุล อาจทำให้เกิดอาการปวดหลัง ปวดไหล่ ปวดสะโพก

ในผู้ที่มีอาการรุนแรง จะรบกวนการทำงานของปอดและหัวใจ ทำให้หายใจได้ไม่เต็มที่ เหนื่อยง่ายอีกด้วย

อาการ

อาการ
- ไหล่ 2 ข้างไม่เท่ากันเมื่อยืนตรง
- กระดูกสะบักโก่งนูนมากขึ้น และข้างใดข้างหนึ่งสูงกว่าอีกข้าง
- ระดับสะโพก 2 ข้างไม่เท่ากัน
- ตัวเอียงไปข้างใดข้างหนึ่งอย่างชัดเจน
- เมื่อก้มตัว กล้ามเนื้อและซี่โครงฝั่งใดฝั่งนึงนูนขึ้นมาอย่างเห็นได้ชัด

สาเหตุของกระดูกสันหลังคด

สาเหตุของโรคกระดูกสันหลังคด (Scoliosis) เกิดจากอะไร

สาเหตุ
- ไม่ทราบสาเหตุ มักพบในกลุ่มเด็กวัยรุ่นอายุ 10-15 ปี
- เนื่องจากภาวะกระดูกสันหลังเสื่อม
- จากท่าทางการนั่งที่ผิดปกติ
- จากการประสบอุบัติเหตุ
- ตั้งแต่กำเนิด เกิดจากการสร้างกระดูกสันหลังในครรภ์มีความผิดปกติ
- จากโรคทางพันธุกรรม

ปัจจัยเสี่ยง

ปัจจัยเสี่ยงที่มักพบ Scoliosis ได้แก่
- อายุ : ช่วงอายุที่พบ อยู่ในช่วงวัยรุ่น ตั้งแต่ 10-18 ปี
- เพศ : อาการมักเกิดในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย
- ประวัติครอบครัว : พบว่าคนไข้จำนวนหนึ่งมีคนในครอบครัวเป็นโรคนี้

ในเด็กวัยรุ่น มักไม่พบคนในครอบครัวมีประวัติเป็นโรคนี้ เนื่องจาก โรคดังกล่าวเกิดจากการเจริญเติบโตของกระดูกที่รวดเร็วเกินไป ทำให้มีความผิดปกติ

รูปแบบของการคด

ประเภทของโรคกระดูกสันหลังคด (Scoliosis) แบ่งออกเป็น

รูปแบบของการคด แบ่งออกเป็น
- ส่วนอก เป็นรูปตัว C
- ส่วนเอว เป็นรูปตัว C
- ช่วงอกและเอว เป็นรูปตัว C
- ช่วงอกและเอวเป็นรูปตัว S

ระดับความรุนแรง

ความรุนแรงของโรคกระดูกสันหลังคด (Scoliosis)

ระดับความรุนแรง แบ่งออกเป็น
- ระดับเริ่มต้น กระดูกเริ่มคดมากกว่า 5 องศา อยู่ในสถานะต้องติดตามการเปลี่ยนแปลงอย่างใกล้ชิด
- ระดับเล็กน้อย กระดูกคด 10-25 องศา
- ระดับปานกลาง กระดูกคด 25-45 องศา
- ระดับรุนแรง กระดูกคดมากกว่า 45 องศา

โดยทั่วไป โรคดังกล่าวจะส่งผลกระทบในเรื่องบุคลิกภาพและความมั่นใจ จะไม่เป็นอันตรายต่อคนไข้แต่อย่างใด ยกเว้นระดับรุนแรง ที่อาจเกิดผลกระทบกับการทำงานของปอดและหัวใจ

กายภาพบำบัด

หากผู้ป่วยมีอาการไม่มาก อยู่ในระดับ เริ่มต้น-ปานกลาง สามารถลดองศาการบิดของกระดูกได้ โดยการทำกายภาพบำบัด โดยนักกายภาพบำบัดจะเน้นการออกกำลังกายเฉพาะส่วน เพื่อลดองศาของกระดูกที่คด รวมไปถึงการลดความตึงตัวของกล้ามเนื้อ ร่วมกับการเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ เพื่อให้กล้ามเนื้อทั้ง 2 ฝั่งทำงานสมดุลกัน

รวมถึง การปรับท่าทางการใช้ชีวิตประจำวันให้เหมาะสม เพื่อไม่ให้ส่งเสริมการเพิ่มองศาความคดของกระดูก

Bonus! กระดูกสันหลังคด ดูยังไง?

กระดูกสันหลังคด ดูยังไง? (Scolosis Check-up) วิธีสังเกตลูก-หลานว่าเป็นกระดูกสันหลังคดหรือไม่

กระดูกสันหลังคด ดูยังไง? (Scolosis Check-up)

เนื่องจากมีคนไข้อยากให้ทางคลินิกฯ จัดทำโพสต์วิธีการสังเกตเบื้องต้นว่าลูก-หลานที่บ้าน มีอาการ Scoliosis หรือไม่ หากเป็น จะได้พาเข้ามารักษา...